Verbaasd, overvallen, sprakeloos en vol verwarring. Dat zijn de woorden die vallen als we verschillende theaterdirecteuren bellen om te vragen hoe zij naar de persconferentie van gisteravond hebben gekeken. De boodschap van Mark Rutte was niet zoals gehoopt. Theaters mogen vanaf 1 juni open voor maximaal dertig personen, inclusief personeel en artiesten. Een maand later wordt het maximum verhoogd tot honderd. En dat is voor de meeste theaters bij lange na niet rendabel.

Niet serieus genomen

Tineke Maas, directeur van de Goudse Schouwburg, reageert verbijsterd. “Het is bizar. Ik heb met open mond zitten luisteren. Wie heeft het kabinet geadviseerd om dit op deze manier te doen? Je wordt niet serieus genomen als je denkt dat je voor dertig man je theater kan openen.”

Alle theaterdirecteuren die we hebben gesproken voor dit artikel beamen dat er bij het openen van de deuren gegarandeerd geld bij moet. Het openstellen van de Goudse Schouwburg kost volgens Maas al gauw twee- tot drieduizend euro aan personeel, licht, geluid en noem zo maar op. En dan staat er nog geen cabaretier, orkest of dansgroep op het podium. “Zonder cast en crew kunnen er dan zo’n vijftien man in de zaal zitten. Dan moet een kaartje tweehonderdvijftig tot vijfhonderd euro kosten om kostendekkend te kunnen zijn. Nu kost een gemiddeld kaartje twintig euro.”

Nog meer schade

Ondanks de extra financiële schade voelen de meeste theaters zich gedwongen om open te gaan nu het kabinet heeft aangekondigd dat het weer mag. Bij de Vereniging voor Schouwburg - en Concertgebouwdirecties (VSCD) is de bezorgdheid groot. "Dit voegt alleen maar schade toe", zegt directeur Gabbi Mesters. "Niemand vanuit het ministerie heeft dit met ons besproken. Dan hadden we hier nooit voor gekozen. Het is zo jammer dat we niet aan tafel zitten."

Ook de Vereniging van Vrije Theaterproducenten is niet gekend bij het besluit. Voorzitter Boris van der Ham: “De aantallen die de regering nu noemt lijken heel willekeurig en geven feitelijk geen ruimte. Het is niet verstandig dat podia en makers hier niet bij zijn betrokken.”

Op losse schroeven

Hoewel de versoepeling van de maatregelen voor het publiek positief nieuws lijkt, maakt het de situatie in Deventer juist nijpender. “De persconferentie heeft voor ons eerlijk gezegd de onduidelijkheid vergroot”, zegt Gabriël Oostvogel van de Deventer Schouwburg. “Wij waren ons druk aan het voorbereiden op de anderhalvemetereconomie en daarmee zouden wij in onze grote zaal 214 van de zevenhonderd stoelen kunnen verkopen. Dat dat vanaf 1 juni niet kan is al een tegenvaller, maar zelfs september staat nu op losse schroeven.”

Deze tegenvaller kan zomaar eens het einde betekenen van het theater in Deventer. In november werd Oostvogel aangesteld als ad interim directeur met als doel het theater na een moeilijke periode weer financieel gezond te maken. Iets wat in tijden van corona bijna een onmogelijke opgave lijkt. “Wat dat betreft maken we ons nu eigenlijk nog meer zorgen, we zijn terug bij af.”

Ook de roep om meer duidelijkheid is groot. Theaterdirecteuren, producenten, makers en impresariaten hebben een stip op de horizon nodig. Hoe moet het verder na september? Wanneer kunnen voorstellingen met een gerust hart worden verplaatst? En hoe zit het eigenlijk precies met het maximum aantal bezoekers? Mogen er dertig (en straks honderd) personen aanwezig zijn per ruimte of per gebouw?

Vol verwarring

“Ik ben vol verwarring”, vertelt Irene Pronk, theaterdirecteur van Theater Het Kruispunt. “Wat mag er nou wel en wat mag er nou niet?” Dit theater in Barendrecht is onderdeel van een verzamelgebouw met meerdere functies: een restaurant, een filmhuis, een bibliotheek, een radiostudio en een theater. Alleen het theater heeft normaalgesproken al een capaciteit van vijfhonderd stoelen.

“Als je het even heel sec bekijkt dan gaat dit natuurlijk nergens over. We krijgen dit nooit rendabel. Maar je wil wel iedere mogelijkheid die er is benutten om er weer te zijn voor de mensen. Vaste bezoekers staan letterlijk voor de deur om te zeggen dat ze ons zo missen.”