Met een meer en meer terugtrekkende overheid wordt de verantwoordelijkheid voor de armoedeproblemen neergelegd bij de burger, is onze stelling.

Wat is armoede? Dat is de eerste vraag die op tafel ligt. De norm is nu de inkomensgrens, maar die is volgens de deelnemers niet bepalend. Het gaat om het besteedbaar inkomen. Veel mensen vallen buiten de boot omdat hun inkomen te hoog is voor toeslagen of andere hulpverlening. Zeker als de crisis doorzet komen er meer mensen in de problemen, mensen die nu nog niet in beeld zijn.

In Almelo is veel armoede, dat belichtten we al in onze uitzending over energiearmoede [link]. De gemeente voert een minimaal armoedebeleid volgens de deelnemers aan de onderzoekstafel. De uitvoering wordt uitbesteed aan organisaties als Almelo Sociaal - organisaties die het grotendeels moeten hebben van vrijwilligers. De gemeente legt een grote verantwoordelijkheid bij de burgers neer en de vraag is of dit wenselijk is. ‘Waarom is er bij de gemeente geen loket waar de bewoners met geldproblemen terecht kunnen?’ wil een deelnemer weten. ‘Dat kost geld,’ antwoordt een van de andere deelnemers, ‘de gemeente verwijst door naar Almelo Sociaal die de problemen moet oplossen. Maar deze vrijwilligers kunnen complexe cliënten met psychische klachten of ingewikkelde financiële problemen vaak niet helpen, omdat de professionaliteit die daarvoor nodig is niet aanwezig is.’

Het grootste probleem in Almelo is dat hulpvragers die aankloppen bij de gemeente niet of nauwelijks worden doorverwezen naar Almelo Sociaal, zegt een deelnemer. Op de gemeentelijke website is bijvoorbeeld nergens een verwijzing te vinden naar de website van Almelo Sociaal of het bestaan van de organisatie. Terwijl deze organisatie opdracht heeft van de gemeente en wordt gefinancierd door de gemeente.

Het beleid van het college is vooral gericht op het aantrekken van rijke inwoners en niet het helpen van het arme deel van de bevolking, zegt een deelnemer. Bepaalde groepen worden niet makkelijk toegelaten als nieuwe bewoner in de gemeente, zegt iemand van Almelo Sociaal. Denk aan mensen met een bijstands- of WIA-uitkering.

Financiering en duurzaamheid

Vrijwel alle organisaties die deel uitmaken van het zogenoemde Armoedepact, een samenwerking tussen Almelose organisaties die armoede willen aanpakken, worden gefinancierd door de gemeente. De vraag die boven komt drijven tijdens het gesprek aan de onderzoekstafel, is of deze manier van werken duurzaam is. Hoelang blijven deze organisaties bestaan? En als er een ophoudt met bestaan, ontstaat er meteen een gat in de uitvoering. En met een versnipperde gemeenteraad van 15 partijen op 35 zetels kan de oppositie geen vuist maken.

Controle

Controle op private bedrijven die armoedebeleid uitvoeren, is lastig voor een gemeenteraad. Er gaat veel geld naar deze organisaties maar resultaten wordt niet of nauwelijks gemeten. Bovendien wordt de professionaliteit van deze vrijwilligersorganisaties niet geborgd. De vraag is dan welke eisen moeten er worden gesteld aan organisaties die gemeentetaken overnemen zodat het bewonersbelang optimaal gediend wordt.

Lukt het de gemeenten Almelo om aan de opdracht om meer maatwerk te bieden bij armoedevraagstukken te voldoen? Dat laat te wensen over, is de algemene teneur aan de tafel. Iedere gemeente is verplicht onafhankelijke cliëntenondersteuning te bieden, maar Almelo Sociaal wordt geleid door een ambtenaar van de gemeente. Hoe onafhankelijk is de organisatie dan?

De aanwezigen vinden dat de sociale participatie door de gemeente wel erg minimaal is. Het zou goed zijn om al de hulpverlenende organisaties onder één dak te brengen. Een leegstaand pand was al 8 jaar geleden in beeld, maar de gemeente zag daar een commerciële exploitatie voor. Ondertussen staat het pand nog altijd leeg en huren de organisaties een duur pand van een commerciële verhuurder.

Deelnemers aan de onderzoekstafel

Stichting Urgente Noden

Stichting Almelo Doet Mee

Stichting Almelo Sociaal

De speelgoedbank

Thuisteam Twente