De donkere display van de telefoon licht plots op. Eén nieuw bericht. Het Telegrambericht dat we zojuist hebben ontvangen, komt van een onbekende afzender. Er is geen profielfoto aanwezig, wel een gebruikersnaam: Ren3ta. "Lukt het om vandaag te bellen om mogelijke opties te bespreken?" We leggen de telefoon neer. Het is eindelijk gelukt.

Wekenlang probeerden we in contact te komen met tussenpersonen van mensenhandelaren. Deze tussenpersonen, ook wel agencies genoemd, rekruteren sekswerkers via advertenties. Ze richten zich op sekswerkers uit Oost-Europa die vervolgens in andere delen van de wereld voor hen aan het werk gaan. Voor ons onderzoek naar mensenhandel en seksuele uitbuiting analyseerden we ruim 45.000 van dit soort online advertenties. En zo komen we bij LuxWork terecht, een agency waarmee we uitvoerig contact hebben gehad. Het vervolg daarvan lees je straks. Eerst terug naar de advertenties.

"Goed betaalde baan voor vrouwen in het buitenland, dagelijkse uitbetaling", staat er bovenaan de advertentie voor sekswerk in Europa op website Layboard. "We zijn op zoek naar vrouwen in de leeftijdscategorie van 18 tot 30, met een Oost- of Zuid-Europese uitstraling". Volgens de advertentie ga je tussen de 8.000 en 13.000 euro per maand verdienen en je wordt ondergebracht in een vijfsterrenhotel. Is deze advertentie te mooi om waar te zijn?

Ja. Sekswerkers die ingaan op dit soort advertenties, lopen een risico om slachtoffer te worden van mensenhandel en seksuele uitbuiting. Dat stellen meerdere organisaties die slachtofferhulp aanbieden. Zo laat één van de ondervraagde organisaties weten: "Er wordt een heel onrealistisch beeld geschetst in deze advertenties". Tamme de Leur, mensenhandelexpert, herkent de red flags: "Iemand die zegt: 'Ik regel alles voor je: je reis, hotel, een fotoshoot'. Vaak krijg je dan later te horen dat je dat moet terugverdienen. En dat was geen onderdeel van de afspraken die vooraf zijn gemaakt."

Aanknopingspunten

Om erachter te komen wie er schuilgaan achter deze agencies zoeken we naar aanknopingspunten in de advertenties. Denk aan telefoonnummers, namen van accounts op Telegram of profielfoto’s. Zo staat er onderaan een advertentie van het eerdergenoemde LuxWork een +44-telefoonnumer. Dit telefoonnummer is gekoppeld aan een Whatsappaccount. Ook staat er een link naar een Telegramkanaal in de advertentie. Een bron van informatie, maar wanneer we verschillende aanknopingspunten nalopen begint het een beetje te duizelen; waar we op stuiten is een complex web van verschillende advertenties, gebruikersnamen en telefoonnummers.

Hoeveel Telegramkanalen en telefoonnummers we ook natrekken, we vinden online verbazingwekkend weinig informatie dat ons iets meer vertelt over de personen achter de accounts. Daarom proberen we het op een andere manier: we nemen rechtstreeks contact op met de telefoonnummers die we eerder vonden. In eerste instantie gaat dat stroef. We bellen en appen, maar reacties blijven uit.

In een laatste poging proberen we in het Oekraïens contact te leggen. En met succes. Nadat we hebben aangegeven dat we geïnteresseerd zijn in werk, krijgen we binnen een minuut een reactie terug: "Hallo, mag ik een paar foto’s van je zien?". Vanuit ons nepaccount sturen we een aantal AI-gegenereerde foto’s toe. Kennelijk schept het geen argwaan, want in een reactie krijgen we een advertentie aangeboden voor sekswerk in Italië en België. Aansluitend aan de advertentie vraagt ze: "Wanneer kunnen we even bellen? Dan kan ik je meer informatie en details geven". We maken een belafspraak voor de volgende dag. Omdat we ons voordeden als een vrouwelijke sekswerker die geïnteresseerd is in werk, besluiten we een Oekraïens-sprekende tolk voor dit gesprek in te schakelen.

Telefoongesprek met tussenpersoon

De stem aan de andere kant van de lijn klinkt vriendelijk en kalm. Ze stelt zich voor als Renita en komt meteen to the point; "Heb je dit werk eerder gedaan? Waar? Hoeveel klanten heb je op één dag gehad? En wat voor een persoon ben je?" Ze vertelt over de agency, dat ze al bestaan sinds 2006 en dat ze in die tijd een groot netwerk van sekswerkers hebben opgebouwd. "Alles wordt voor je georganiseerd. We hebben iemand in dienst die alle hotels boekt. We regelen altijd viersterrenhotels voor jullie. En die kamer krijg je voor jezelf, die hoef je niet te delen met een andere vrouw."

Als we vragen naar de financiën, wordt ons beloofd dat de inkomsten eerlijk worden verdeeld. "De reis naar het buitenland moet je zelf bekostigen, maar wij kunnen dat wel voorschieten en dan houden we dat later in op je inkomsten. Het onderkomen betalen wij voor de helft, de andere helft betaal jij. En ook qua inkomen verdelen we dat weer 50/50. Jij krijgt het geld van de klant en een koerier komt vervolgens de helft daarvan ophalen", zegt de vrouw aan de andere kant van de lijn.

Tekenen van misleiding

Renita stelt tegen het einde van het gesprek voor om een afspraak in te plannen voor een fotoshoot, om professionele foto’s te laten maken die ze naar klanten kunnen sturen. Of we ervoor moeten betalen, vragen we. "Ja, de foto’s betaal je zelf. Als je het geld niet hebt is het geen probleem, ook dat kunnen wij voorschieten", zegt Renita. We zeggen elkaar gedag en beloven contact te houden.

Maar dat verdere contact zal niet plaatsvinden. Dichterbij deze tussenpersonen van mensenhandelaren komen we niet. We weten hoe ze opereren, dat het lastig is om meer informatie over ze te vinden is én vooral: hun verhalen klinken te mooi om waar te zijn. Dat herkent ook de Landelijk officier Mensenhandel Warner ten Kate. "Als het te mooi is om waar te zijn, dan is dat vaak ook zo", zegt hij. Ook Ten Kate ziet, net als De Leur, in de advertenties duidelijke tekenen van misleiding.

Bekijk hieronder de televisie-uitzending over mensenhandel en seksuele uitbuiting terug: