Theaterproducent en regisseur Benno Hoogveld vindt dat het tijd wordt dat de culturele sector zich verenigt. Met zijn actie Ik Werk Voor Cultuur roept hij alle 300.000 werknemers en zzp’ers in de culturele sector op om een filmpje in te sturen, dat hij wil presenteren aan de overheid. “Onze sector is te groot om te laten vallen. We moeten knokken voor wat we waard zijn, letterlijk.” 

Benno Hoogveld houdt een wit A4’tje omhoog voor de camera. Met rode viltstift staat geschreven: ‘Ik ben regisseur. #ikwerkvoorcultuur”. In de instructievideo roept hij iedereen die werkzaam is in de culturele sector op om hetzelfde te doen, maar dan in gepersonaliseerde vorm. Als hij driekwart van de mensen weet te bereiken, dan levert hem dat 225.000 filmpjes op. Genoeg materiaal om een film te maken die 24 uur duurt.

“Er werken 300.000 mensen in de sector, dat is echt gigantisch. Maar de cultuursector is versnipperd. Ik weet niets van archieven of architectuur, maar we vallen wel in dezelfde sector. Het gaat niet alleen om theaters. Daarom moeten we gezamenlijk als kunstensector optreden.”

Steunpakket

Met het resultaat wil hij een vuist maken naar het kabinet en de minister munitie geven om meer geld los te krijgen. De culturele sector verliest 969 miljoen euro aan omzet tot 1 juni. In de ideale situatie komt de overheid over de brug met een noodfonds van een klein miljard, zegt Benno. Dat is 700 miljoen meer dan het steunpakket van 300 miljoen euro dat op dit moment is vrijgemaakt en waar enkel gesubsidieerde instellingen van profiteren. Een reusachtig bedrag, erkent hij. Maar zonder extra steun droogt het theateraanbod voor de komende jaren gegarandeerd uit en komt een groot deel van die 300.000 mensen op straat te staan.

100.000 euro schuld

Voor de regisseur en theaterproducent zelf betekent het platleggen van de theaters een schuld van minimaal een ton. “Ik ben een kleine producent in de theaterwereld. Op dit moment loopt de voorstelling ‘Doet sneeuw pijn’, een monoloog over rouw en geluk die we in totaal tachtig keer zouden spelen en waarvoor de theaters ons ongeveer 200.000 euro zouden betalen (een gemiddelde garantiesom van 2.500 euro per keer, red). Dat bedrag investeren we dan vooraf aan het maken van een voorstelling en verdienen we tijdens het spelen terug.”

We zijn al jaren aan het vechten om overeind te blijven

Want ook al staat er uiteindelijk maar één acteur op het podium, bij het maken van een voorstelling zijn een hoop mensen betrokken. Denk aan een schrijver, componist, decorontwerper, lichtontwerper, kostuumontwerper, regisseur, zakelijk leider en een producent. Eenmaal op tour zijn ze nog met z’n drieën: de acteur, een technicus en een tourmanager. “In totaal zijn we zo’n twee jaar bezig met voorbereiden, waarvan we zes weken repeteren.”

“Van de tachtig voorstellingen moesten er nog veertig gespeeld worden tot en met juni. Dus kort door de bocht gezegd: er mist nog een ton. Om alles en iedereen te kunnen betalen moet ik nu dus 100.000 euro tevoorschijn toveren. Maar dat heb ik niet.”

Kamerdebat

Afgelopen dinsdag gaf minister Van Engelshoven in een Kamerdebat toe dat het huidige pakket niet volstaat om de culturele sector in al haar diversiteit overeind te houden. De noodsteun van 300 miljoen is volgens de minister alleen bedoeld voor de “financieel zware eerste maanden”. Een hoopvol geluid voor de sector, maar toch kan de minister niet beloven dat er meer geld wordt vrijgemaakt. Eerst maar eens het huidige steunpakket verdelen op een ‘snelle en eenvoudige manier’.

Faillissement

Een vrije producent als Benno, die niet in aanmerking komt voor het huidige steunpakket, heeft hier geen boodschap aan. Als extra ondersteuningsmaatregelen uitblijven zou dit voor hem kunnen betekenen dat hij binnenkort gedwongen is om zijn faillissement aan te vragen. “We zijn al jaren aan het vechten om overeind te blijven.”

Deze crisis voelt echt als de nekslag

Graag benadrukt hij nogmaals dat de culturele sector met een omzet van 25,5 miljard zo’n 3,7 procent uitmaakt van het bruto binnenlands product. Het steunpakket van 300 miljoen staat volgens hem niet in verhouding tot de miljoenen- en zelfs miljarden die het kabinet uittrekt voor andere sectoren van vergelijkbare economische omvang, zoals de luchtvaart (2 tot 4 miljard voor KLM) en sierteelt (600 miljoen).

“Deze crisis voelt echt als de nekslag”, verzucht Benno. “Maar we blijven positief en knokken voor wat we waard zijn, letterlijk. Het sikkeneurige is voorbij. We moeten ons verenigen, alleen dan maken we een grote vuist.”

Hoe nu verder?

Eén ding heeft Benno in ieder geval meezitten: solovoorstellingen lenen zich bij uitstek voor de anderhalvemetermaatschappij ­– nu de theaters nog. Voor hen betekent dit dat ze slechts een derde van de zaalcapaciteit overhouden. Daarom denkt Benno na over het inkorten van de voorstelling zodat ze driemaal op een avond kunnen spelen en werkt hij aan een duovoorstelling over een echtscheiding, waar hij vanaf september mee hoopt te kunnen touren.

“Het script is al klaar, maar dat is prima aan te passen. Qua thema is dit natuurlijk een schot in de roos. Die anderhalve meter gaat ons wel lukken.”

Makers