Het gaat om de van oorsprong Deense christelijke beweging The Last Reformation waarover we eerder schreven. In video’s is te zien hoe de leider van de beweging, Torben Søndergaard, op een intimiderende manier met geschreeuw en geduw voor kinderen bidt om hen te bevrijden. Ook spreken we meerdere mensen die vroeger zelf demonenuitdrijvingen hebben meegemaakt binnen andere christelijke bewegingen. Zo werd Eva door haar ouders vanaf haar 7e regelmatig mee naar genezingsdiensten genomen omdat ze stottert.

We leggen het fenomeen voor aan hoogleraar pedagogiek Micha de Winter en laten hem de beelden zien van uitdrijvingen op kinderen. ‘Deze kinderen zijn getuige van een in mijn ogen middeleeuws ritueel waarbij demonen worden uitgedreven, omdat de gebedsgenezer of prediker vindt dat de problemen die mensen hebben door bezetting van demonen komen,’ reageert De Winter.

Torben Søndergaard stelt dat mensen bevrijd kunnen worden van demonen. Ook stelt hij hiermee te kunnen genezen. Op Facebook schrijft hij bijvoorbeeld een meisje van 9 jaar oud genezen te hebben van autisme. ‘Mensen mogen geloven wat ze willen, maar op het moment dat ze dit in de praktijk brengen op kinderen moeten we goed nadenken over de vraag of we dit wel willen. Dit zijn kinderen die midden in hun identiteitsontwikkeling zitten. Ze krijgen met veel bombarie te horen dat ze eigenlijk slecht zijn en bezeten door het kwaad,’ aldus De Winter.

Jeugdzorg

Micha de Winter leidde de Commissie Onderzoek naar Geweld in de Jeugdzorg, die vanaf 2015 onderzoek deed naar misstanden in de jeugdzorg vanaf 1945. De Winter ziet gelijkenissen in de bejegening van sommige kinderen binnen gesloten religieuze gemeenschappen en binnen de jeugdzorg. ‘We hebben ook daar veel bewijzen gevonden voor mensen die je eigenlijk gewoon sekteleiders zou kunnen noemen. Mensen die in de afzondering macht hadden over kinderen en daar van alles en nog wat mee uitspookten. Beïnvloeding onder aanvoering van hogere machten. Het komt me ontzettend bekend voor, het is alleen treurig dat het nog steeds plaatsvindt.’

Kindermishandeling

Tijdens ons onderzoek spreken we verschillende mensen die zelf als kind demonenuitdrijvingen hebben meegemaakt. Op latere leeftijd vinden ze allemaal dat deze rituelen veel psychische schade hebben aangericht. Eva is inmiddels 30, maar voor haar opvoeding binnen een gesloten religieuze gemeenschap zit ze inmiddels in therapie. Ze had zelf graag gewild dat een buitenstaander haar in bescherming had genomen tijdens haar jeugd. ‘Ik vind wat ik heb meegemaakt eigenlijk een vorm van kindermishandeling,’ aldus Eva.

op kunnen houden dan vind ik dat aan kindermishandeling grenzen. Maar mishandeling is altijd een lastig woord want er speelt ook altijd een intentie mee. Als je aan ouders die hun kinderen aan deze uitdrijvingen laten meedoen vraagt of ze hun kinderen mishandelen dan vinden ze dat helemaal niet. Want ze zijn kinderen aan het genezen, ze brengen kinderen dichter bij God, vinden ze.’

‘Maar als je met de maatstaven van vandaag de dag naar deze situatie kijkt, waarbij kinderen onderdeel zijn van dit soort rituelen die met een hoop geweld en intimidatie gepaard gaat, dan lijkt het in ieder geval op psychisch geweld,’ vertelt De Winter. ‘Als ik zie dat een man met veel macht binnen zo’n groep van heel dichtbij op een jongetje inbeukt en staat te schreeuwen, dan lijkt mij dat heel intimiderend voor iemand van 12, 13 jaar oud. Dat is intimidatie. Als een sportcoach dat zou doen dan wordt die meteen levenslang geschorst. Dit hoort niet tot de manier waarop we willen dat volwassenen met kinderen omgaan.’

Buitenwereld beschouwen als vijand

‘Ik vind dat geloof veel wordt misbruikt door volwassenen om te kunnen doen en laten met kinderen wat ze willen. Je mag niet vragen hoe ze weten dat er kwade geesten in kinderen zitten. Want ja, dat is de boodschap die ze van God krijgen. Bewijs geleverd,’ aldus De Winter.

‘Het lastige is dat mensen binnen zo’n beweging per definitie de buitenwereld beschouwen als de vijand. Dat zijn mensen die het bij het verkeerde eind hebben en die moeten zoveel mogelijk buiten worden gehouden. Het kenmerk van die geslotenheid is dat er weinig van naar buiten komt. En dat is natuurlijk een groot risico, want wie houdt er dan uiteindelijk toezicht op of het wel goed gaat met die kinderen?’

Bescherming

‘Als deze praktijk zich in Nederland met kinderen voordoet, dan vind ik dat de Raad voor de Kinderbescherming zich daarmee bezig moet houden. Die zou een normerende rol moeten spelen en in preventieve zin kunnen zeggen: dit kunnen we in Nederland niet accepteren.’

De Raad van de Kinderbescherming laat ons weten een tweedelijns organisatie te zijn en alleen onderzoek te doen als ze een melding krijgen van Veilig Thuis of gemeenten. Volgens De Winter ligt daar het probleem: ‘Het kenmerk van sektes is natuurlijk dat niemand erover gaat klagen van binnenuit. Instanties zoals Veilig Thuis en met name de Kinderbescherming zouden hier een normerende rol in moeten spelen. Dat betekent niet dat je met je armen achterover moet gaan zitten en moet wachten op wanneer er iets naar buiten komt, maar dat je proactief en preventief moet optreden.’

Reactie

The Last Reformation wil niet reageren op ons onderzoek. Wel lieten ze eerder aan Pointer weten dat er binnen hun beweging inderdaad soms duiveluitdrijvingen plaatsvinden bij kinderen, maar dat het altijd met zorgvuldigheid wordt gedaan.