Want Marthe heeft regelmatig last van depressies. Persoonlijk contact is het enige wat haar dan op de been houdt. Wat als ze tijdens de coronacrisis weer in een depressie raakt en er niemand bij haar langs kan komen?

Vorige maand schreef ze nog in haar dagboek:
“Ik ben thuis. Rusteloos. Somber. Ik kijk in mijn agenda. Al twee maanden zit ik thuis. Ik doe alsof het goed met me gaat. Geslaagd voor mijn studie. Terwijl het me zo weinig doet. Ik slaap hele dagen. Eten smaakt nergens naar. Mijn hoofd zit vol en ik kan me nergens toe zetten.

Ik bel mijn moeder en beste vriendin met de vraag of ik langs kan komen. De eerste stap is: Toegeven dat ik hulp nodig heb en mij weer depressief voel. Een arm om me heen. Het gevoel dat ik er mag zijn. Oh ja, en iemand die door mijn masker heen kan prikken. Want dat masker ophouden, dat lukt mij aan de telefoon heel erg goed.”

“Dit is hoe mijn leven er vorige maand uitzag. Ik heb last van depressieve episodes. Dagen thuis zitten, niets kunnen, geen hulp kunnen óf durven vragen. Alles opkroppen, totdat de boel vanbinnen ontploft. Ik weet na een aantal jaren binnen de ggz dat het helpt als iemand écht naar me luistert en kijkt. Echt contact zorgt ervoor dat ik weer wat hoop in het leven krijg.”

Extra lastige tijd
“Veel Nederlanders zitten op dit moment verplicht thuis. En dat is wennen. Kinderen die je thuis bezig moet houden. Hoe houd je structuur in je leven?

Voor mensen die, net als ik, last hebben van mentale kwetsbaarheden, is dit een extra moeilijke tijd. Velen van ‘ons’ ervaren elke dag dat de muren op ons afkomen. Middelen die ervoor zorgen dat je wat afleiding hebt - de deur uit, even een praatje met een bekende, werk of dagbesteding - zijn weggevallen. Hulpverleners zijn veelal beschikbaar via de telefoon en beeldbellen. Persoonlijk contact is steeds lastiger.”

Onrustige en bange cliënten
“Ook op de werkvloer zie ik dit gebeuren. Sinds kort werk ik als ervaringsdeskundig begeleider in de ggz. Mijn cliënten hebben psychosociale problemen en vaak een licht verstandelijke beperking. Ze lopen dagelijks tegen obstakels aan en hebben intensieve ondersteuning nodig. Als begeleider zorg ik ervoor dat situaties op sociaal, financieel en psychisch vlak niet escaleren. Ik help conflicten te voorkomen, help ervoor te zorgen dat politie en jeugdzorg niet in beeld komen, of cliënten nog dieper in de schulden raken.”

“Behalve de ondersteuning die ik als ambulant begeleider kan bieden met mijn collega’s, hebben deze ggz-cliënten ook therapie, werk of dagbesteding waar ze naartoe gaan. Een plek waar ze even een andere rol kunnen aannemen. Een plek waar ze zich nuttig kunnen voelen. Bijna al deze plekken zijn nu gesloten, waardoor ze op het thuisfront zijn aangewezen. Ik kan je zeggen: dit zorgt voor conflicten.”

“Deze coronacrisis maakt mijn cliënten bang. Ik zie dat ze geen hulp meer durven te vragen en begeleiding steeds meer gaan ontwijken. Door mijn eigen ervaring weet ik hoe belangrijk het is om toch in contact te blijven en kies ik ervoor om hen, wanneer het mogelijk is, tóch te bezoeken.”

Besmettingsgevaar
“Ik weet dat ik hiermee een risico loop. Dat ik andere mensen kan besmetten en dat ik zelf risico loop op besmetting. Ik woon immers in Noord-Limburg en heb astmatische bronchitis. Ben ik dom bezig? Misschien. Maar voor mij voelt dit alsof ik moet kiezen tussen twee kwaden. Óf terug naar die depressie, en daar misschien wel zover in wegzakken dat ik zelfs ga hopen dat corona mij fataal wordt. Óf het risico lopen fysiek ziek te worden en met ademnood in het ziekenhuis terecht te komen. Het voelt voor mij als een duivels dilemma.”

“Dit dilemma zullen veel andere hulpverleners ook herkennen. Wel naar de cliënten blijven gaan en daarmee het risico op coronabesmetting vergroten? Of overgaan op alleen digitale contacten in een periode waarin cliënten juist letterlijk hulp dichtbij nodig hebben? De organisatie waar ik werk heeft een duidelijk standpunt ingenomen om wel nog naar cliënten te gaan. Ik ga de keuzes van andere organisaties niet veroordelen. Ik weet alleen wel dat een uurtje beeldbellen een beduidend ander effect heeft dan een uurtje bij iemand thuis zijn.”

“Ik hoop dat deze coronacrisis geen maanden zal gaan duren. Anders zou ik willen roepen: “ggz-hulpverleners: blíjf die persoonlijke hulp bieden. Juist aan die mensen die niet goed kunnen omgaan met de overload aan informatie die we nu over ons heenkrijgen, en zich kleiner voelen dan ooit.”